Madde ile ilişkili bozukluklar, bir kişinin madde kullanımıyla ilişkili sorunları ve bağımlılığı içeren bir dizi zorluğu ifade eder. Bu bozukluklar, alkol, uyuşturucu, ilaçlar, sigara gibi maddelerin kullanımını içerebilir. Madde kullanımı, kişinin günlük işlevselliğini, sağlığını, ilişkilerini ve genel yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Madde ile ilişkili bozukluklara örnekler:
- Madde Kullanım Bozuklukları: Bu kapsamlı bir terimdir ve bir kişinin bir maddeyi kontrol etme yeteneğini kaybetmesini, madde kullanımının kişinin günlük yaşamını etkilemesini ve bağımlılık belirtileri göstermesini içerir. Madde kullanım bozuklukları, alkol, uyuşturucu, opioidler, kokain, marihuana, amfetaminler gibi çeşitli maddelerle ilişkilendirilebilir.
- Alkol Kullanım Bozukluğu: Kişinin alkol kullanımıyla ilişkili sorunları içeren bir bozukluktur. Bu sorunlar arasında alkolü kontrol etme zorluğu, alkol nedeniyle günlük işlevselliğin etkilenmesi, fiziksel sağlık sorunları ve sosyal problemler bulunabilir.
- Uyuşturucu Bağımlılığı: Çeşitli uyuşturucuların (örneğin, kokain, eroin, metamfetamin) düzenli ve kontrolsüz kullanımıyla ilişkilidir. Bağımlılık, genellikle fiziksel ve zihinsel bağımlılık belirtileriyle karakterizedir.
- Sigara Bağımlılığı: Nikotin içeren ürünlerin, özellikle sigaranın düzenli ve bağımlılık yapan kullanımını içerir. Sigara bağımlılığı, fiziksel ve psikolojik bağımlılık belirtileri içerebilir.
- Opioid Kullanım Bozukluğu: Opioidlerin (örneğin, morfin, oksikodon, fentanil) kontrolsüz kullanımı ve bağımlılığı içeren bir durumdur. Opioid bağımlılığı, ciddi sağlık sorunlarına ve yaşamı tehdit eden durumlara yol açabilir.
Madde ile ilişkili bozukluklar genellikle karmaşık bir etiyolojiye sahiptir ve genetik, biyolojik, çevresel ve psikososyal faktörlerin bir kombinasyonu rol oynayabilir. Tedavi genellikle madde bağımlılığı ile başa çıkma stratejilerini içeren psikoterapi, motivasyonel görüşmeler, destek grupları ve gerekirse ilaç tedavisini içerebilir. Profesyonel yardım almak, madde ile ilişkili bozukluklarla başa çıkma ve iyileşme sürecinde önemlidir.